Wandeling zondagmorgen in Geulle

Geulle is een plaats in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. Tot 1982 lag Geulle in de gelijknamige gemeente Geulle. Sinds de gemeentelijke herindeling behoort het tot de nieuw gevormde gemeente Meerssen.

De plaatsnaam is afgeleid van de rivier de Geul. Deze mondde in het verleden bij de oude dorpskern, Geulle aan de Maas (ook wel aangeduid als 'Aan de Maas') uit in de Maas. Tegenwoordig ligt de monding een aantal kilometer zuidelijker, bij het gehuchtje Voulwames, dat bij Bunde hoort.

De plaats is ontstaan door de samenvoeging van een aantal gehuchten in het gebied tussen Bunde en Elsloo. Deze plaatsjes liggen langs de oostelijke rand van de Maasvallei, zowel beneden in het dal als boven op het plateau. Geulle wordt verdeeld in drie kernen, de oude dorpskern Geulle aan de Maas, Geulle-Beneden en Geulle-Boven.

In Geulle aan de Maas staan de eeuwenoude parochiekerk Sint Martinus en het voormalige gemeentehuis. In de nabijheid van de Sint Martinuskerk ligt Kasteel Geulle, een restant van het in 1847 afgebroken en geheel gesloopte slot van de heren van Hoen. Het witgepleisterde kasteel is volledig omgracht. Het Julianakanaal vormt sinds de jaren twintig van de 20e eeuw de scheiding met de rest van de gemeente. Een stalen boogbrug over het kanaal verbindt Geulle aan de Maas met de rest van de plaats.

De dorpskom van Geulle-Beneden is ontstaan vanuit de voormalige buurtschap Hulsen, waar ook het treinstation Geulle van de spoorlijn Maastricht - Venlo lag, dat in 1938 werd opgeheven en in 1944 gesloopt is. Net ten oosten van het dorp staat de watermolen Molen van Hulsen of Onderste Molen. Geulle-Beneden omvat verder het gehucht Brommelen en de buurtschappen Oostbroek, Westbroek en Broekhoven.

Op het plateau boven het dal van de Maas ligt Geulle-Boven, dat bestaat uit de buurtschappen Hussenberg, Snijdersberg en Stommeveld. Tussen Geulle-Boven en Geulle-Beneden ligt het Bunderbos, een langgerekt hellingbos dat ervoor zorgt dat de beide gedeelten duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. In 1953 werd in Geulle-Boven een nieuwe parochie gesticht, de parochie van het Onbevlekt Hart van Maria. Dit leidde tot de bouw van een nieuwe kerk tussen Geulle en Moorveld. Bij de kerk ontstond een kleine nieuwbouwwijk, die tegenwoordig deel uitmaakt van Moorveld.

Er is een voor Nederlandse begrippen een flink hoogteverschil tussen Geulle-boven (108 m) en Geulle- beneden (40 m) Geulle-Boven telde in 2005 circa 1020 inwoners, Geulle-Beneden circa 1320 en Geulle aan de Maas circa 220.

Geulle is landelijk met name ook bekend als plaats waar herhaaldelijk nationale wielerwedstrijden plaatsvonden, of aankwamen. Hiervoor worden vooral de twee hellingen tussen Geulle-Beneden en Geulle-Boven gebruikt, de Slingerberg en de Snijdersberg.